Het milieuargument in de fastfoodmarketing Volgens thema Voeding         Gepubliceerd : 08/06/2012 Categorie: Artikel

De voorbije jaren is er op de fastfoodindustrie alleszins heel wat kritiek geweest, o.a. over obesitas, maar ook over de milieu-impact. De grote hoeveelheid afval die veroorzaakt wordt door het eten in fastfoodrestaurants baarde de mensen zorgen. Daarom zijn bepaalde ketens milieubewust(er) gaan werken en rekening beginnen houden met de ethische wensen van hun klanten door maatregelen te treffen waardoor hun milieu-impact vermindert. Andere zijn op de markt verschenen met een profilering als ketens die gezondere voeding aanbieden, maar waar men ook de koffiebekers of het wegwerpbestek recycleert� Laten we het afval van een fastfoodrestaurant eens van dichterbij bekijken. De grootste fracties zijn de verpakkingen, het organisch afval en de frituurolie. Enkele cijfers die de sector verstrekt, geven een idee van de hoeveelheden. In 2002 liep de afvalproductie door McDonald's in Europe op tot 275.000 ton. 175.000 ton waren verpakkingen. Het meeste verpakkingsafval bestond uit papier en karton. Een derde van alle gebruikte verpakkingen waren van gerecycled materiaal. In 2006 veroorzaakte McDonald's France 55.000 ton afval, waarvan 27.000 ton verpakkingen en 7.300 ton gebruikte olie waren. Dat is de afvalhoeveelheid van 1.062 restaurants, wat neerkomt op een gemiddelde van ongeveer 1.000 kg afval per week per restaurant. In Frankrijk brengt elke McDo gemiddeld 50 ton afval per jaar voort. Over de afvalproductie in Belgi�, waar McDo sinds 1978 actief is, zijn er geen cijfers. Maar de keten heeft in Belgi� zijn charter opgesteld, het "Quality greenbook", waaruit we bijvoorbeeld kunnen leren dat er elk jaar 466.000 liter frituurolie gerecycled worden om er biodiesel van te maken en dat die recycling al tien jaar gebeurt. Als gezondheidsargument haalt de keten daarnaast aan dat de olie een mengeling is van koolzaad- en zonnebloemolie en dus gezonder is. En ten slotte levert McDo inspanningen voor het verminderen van zijn verpakkingenberg door het toepassen van de regel van de drie R'en: "reduce, re-use, recycle". Sinds 2008 bevatten de gebruikte verpakkingen bovendien 80% gerecycled materiaal. Zo heeft de klant kunnen vaststellen dat de saladeschaaltjes nu van karton en niet meer van plastic zijn� En om de klant helemaal te overtuigen, onderstreept McDo dat de energie die ze gebruiken 100% groen is, afkomstig van windmolens en waterturbines die de jaarlijkse CO2-uitstoot met 7.300 verminderen, dat meerdere Belgische restaurants regenwaterreservoirs hebben voor de toiletten en de schoonmaak en urinoirs zonder water. "Milieuzorg is een permanente zorg bij McDo", zo besluit het groene charter. Ook Quick, dat sinds 1971 in Belgi� vestigingen heeft, heeft ook het milieupad bewandeld en heeft in 1993 zelfs een dienst "Quality and Environment" in het leven geroepen, die zich tot doel stelt om bij te dragen aan het behoud van de natuurlijke hulpbronnen en toe te zien op het minimaliseren van de ecologische afdruk van de keten. Een eerste "testrestaurant" werd evenwel niet in Belgi�, maar in Frankrijk opgestart in 2009. Daar werden alle nieuwigheden op het vlak van milieuvriendelijk bouwen ge�ntegreerd: zonnepanelen op beplante daken, opvang van afvloeiend en regenwater, hernieuwbare energiebronnen, structuur van hout dat 100% gecertificeerd duurzaam geteeld werd, enz. Wat het afval betreft, heeft Quick eind de jaren 1990 verpakkingen ontwikkeld die lichter en recyclebaar zijn. Er werd afgestapt van het polystyreen en overgeschakeld naar volledig biologisch afbreekbaar, composteerbaar en recyclebaar karton. Het afvalvolume nam globaal met 25% af en het aandeel kunststoffen daalde van 30% in 1995 naar 12% in 2008. Er wordt voorzien om de accessoires en verpakkingen van gewoon plastic te vervangen door biologische kunststoffen. De frituurolie ten slotte wordt voor 100% gerecycled, net zoals bij de concurrent. Dat is goed voor 4.400 ton vet per jaar dat in biobrandstof omgezet wordt. Quick heeft ook nog berekend dat zijn CO-uitstoot 367 ton per jaar bedroeg per restaurant en heeft zich tot doel gesteld om dat cijfer tegen 2020 met 20% te verlagen. Een andere bron van afval in het algemeen, die verband houdt met de offici�le voedselveiligheidsnormen, is de verplichte tijdsbeperking tussen de bereiding en de consumptie van de voedingsmiddelen. Hamburgers worden, nadat ze zijn klaargemaakt, onder warme lampen gelegd tot ze effectief verkocht worden. Op die manier probeert men de wachttijd voor de klanten korter te maken. Maar de hamburgers die niet verkocht worden binnen een bepaalde tijdsspanne, moeten weggegooid worden. Bij McDonald's wordt een bewaartijd van maximum 10 minuten gehanteerd voordat hamburgers worden weggegooid; bij Quick geldt een tijdslimiet van 20 minuten. Voor de frietjes passen de beide restaurants een maximumduur van 5 � 7 minuten toe. Een slechte inschatting van het aantal te bereiden maaltijden betekent een massa extra afval en een berg verspild voedsel. Er bestaan computersystemen om die ramingen juister te helpen maken. Met behulp van bijvoorbeeld camera's die de parking filmen en van databanken berekenen die systemen wat en hoeveel er moet worden klaargemaakt. Een andere methode bestaat erin de bereidingstijd van de menu's in te korten zodat ze niet op voorhand klaargemaakt moeten worden en de wachttijd voor de klant toch niet (veel) langer wordt. Om een zicht te krijgen op de praktijken, hebben onderzoekers van het Brussels Observatorium van de Duurzame Consumptie (BODC) fastfoodrestaurants bezocht. Zowel de klassieke ketens (Quick, McDonald's en Pizzahut) als ketens die zichzelf meer alternatief noemen (Exki, The Foodmaker, Subway) kwamen aan bod. Wanneer mogelijk, werd een gelijkaardig menu besteld. Al het afval werd bijgehouden en gewogen. Ook de samenstelling van het afval werd geanalyseerd. Conclusie: het afvalgewicht was het hoogst bij Foodmaker, met 163g. Quick en Pizzahut brachten het er op dat punt beter van af met respectievelijk 80 en 40g afval. Er is kortom nog ruimte voor verbetering en dat kan soms al met heel eenvoudige maatregelen! Een voorbeeld daarvan dat uit het onderzoek naar voren kwam, houdt verband met de papieren placemats. Als ��n placemat 7g weegt, levert het afschaffen van het gebruik ervan een totale besparing op van 87,5 ton papier per jaar (bij 25 miljoen geserveerde maaltijden per jaar). In datzelfde verband kunnen ook de dekseltjes van de drinkbekers genoemd worden, die absoluut van geen nut zijn voor de klanten die in het restaurant blijven om te eten� De te realiseren besparing daar bij Quick en McDo komt op 112 ton plastic afval per jaar! Besluit: er wordt echt wel vooruitgang geboekt in vergelijking met de jaren 1990, maar het kan nog veel en v��l beter�!