Onderhoudsproducten: minder waterverbruik, minder afvalstoffen! Volgens thema Schoonmaak en hygi�ne         Gepubliceerd : 29/11/2011 Categorie: Artikel

De verpakkingsmaterialen De meeste van de geanalyseerde reinigers (89 in totaal) worden aangeboden in een plastic flacon met dop. De grote meerderheid is van HDPE (polyethyleen van hoge dichtheid), een iets kleiner aantal is gemaakt van PET (polyethyleentereftalaat) en een minderheid is van PP (polypropyleen). De doppen zijn meestal van PP. Enkele producten komen in spuitbussen of in de vorm van poeders verpakt in kartonnen dozen. Wat recyclage betreft worden de verpakkingen van PET en HDPE selectief opgehaald in de blauwe zak (PMD), om vervolgens gesorteerd en naar verschillende recycleercentra gestuurd te worden. De flessen van PP worden niet gerecycleerd. Merk op dat volgens Fost Plus, het priv�-organisme dat belast is met de organisatie van het ophalen, sorteren en recycleren in Belgi�, elk jaar een totale hoeveelheid van ongeveer 1.500 ton PP in de opgehaalde PMD-zakken gevonden wordt. De non-food spuitbussen, ten slotte, mogen niet in de PMD-zakken, maar moeten bij het restafval. Die worden dus niet voor recyclage ingezameld. En de producten met een veiligheidspictogram voor "bijtend" of "ontvlambaar" worden in de sorteercentra van de andere producten gescheiden en niet gerecycleerd (terwijl de producten met het pictogram voor "risico voor irritatie" wel gerecycleerd worden). Van al die producten heeft de meerderheid een hoog percentage van recycleerbaarheid. Slechts voor 4 producten is dat percentage minder dan� 100% en twee daarvan zijn spuitbussen. Alle overige producten zijn compleet recycleerbaar, tot zelfs de doppen van de pistoolflessen toe. De verschillende navulpakken zijn eveneens recycleerbaar en er is dus geen voorkeur voor dit of gene product, in tegenstelling tot wat geldt voor de navulpakken voor wasmiddelen, die soms van PET (recycleerbaar) en soms van niet recycleerbaar plastic gemaakt zijn. De biologische afbreekbaarheid De informatie over de biologische afbreekbaarheid is belangrijk voor het kiezen van een minder milieuschadelijk product. In dat verband zijn de tensioactieve stoffen, ook oppervlakte-actieve stoffen genoemd, de gevaarlijkste verbindingen in de detergenten als het om de biologische afbreekbaarheid gaat. Het probleem is dat die verbindingen ook een grote impact hebben op de ecosystemen, in het bijzonder op de waterecosystemen. Tot in 2005 legde de wetgeving een primaire biologische afbreekbaarheid (d.i. verlies aan actieve eigenschappen)�van de oppervlakte-actieve stoffen op van minstens 90% op 10 dagen tijd. Vandaag de dag legt de wet een finale biologische afbreekbaarheid op van minstens 60% op 28 dagen tijd. Dat komt overeen met de volledige afbraak van de organische molecule. Op de etiketten van de geteste producten werd de aanwezigheid van het Ecolabel in termen van biologische afbreekbaarheid voldoende geacht. Het verpakkingsgewicht per nuttige dosis, ten slotte, is een ander milieucriterium. Een laag gewicht betekent dat er minder energie en materialen gebruikt werden tijdens de bestaanscyclus van het product. In de categorie van de te verdunnen allesreinigers is het best werkende product, voor wat de milieuaspecten betreft, Mannavita 1L (0,9g/nuttige dosis, verpakking van HDPE). Een ander goed werkend product is de fles Froggy van 1,5L (1,3g/nuttige dosis, verpakking van PET). De producten Ajax en Ajax Natura Verde, alsook de fles Force 5 van Vigor, zijn de minst goed werkende. In de klasse van de allesreinigers in de vorm van cr�mes en pistoolflessen worden bijna alle pistoolflacons gekenmerkt door een slechte score van meer dan 0.5g/nuttige dosis. Die slechte prestatie kan verklaard worden door het proportioneel hoge gewicht van de doppen in pistoolvorm (ongeveer 30g) in vergelijking met de klassieke doppen. Merk ook op dat de schuurcr�mes uitsluitend in HDPE verpakt zijn. En heel weinig onderhoudsproducten werken ten slotte met navulpakken, die nochtans het verpakkingsgewicht per nuttige dosis aanzienlijk naar beneden halen en tegelijk compleet of gedeeltelijk recycleerbaar zijn. De ecologische samenstelling In totaal staan er op de verpakkingen van 25 van de 89 producten milieuclaims met betrekking tot de samenstelling en/of de biologische afbreekbaarheid. Van die 25 producten zijn er 11 gelabeld, met het Ecolabel ofwel met Ecocert, wat de consument in staat stelt om een ge�nformeerde en veilige aankoop te doen. Voor de overige 14 producten geldt dat er geen enkel zichzelf als compleet toereikend manifesteert voor alle criteria. Een aantal stelt zich tevreden met vage formuleringen zoals "minimale impact op het waterleven" of "op basis van verbindingen van plantaardige oorsprong en van mineralen", die de milieuclaims geenszins rechtvaardigen. Andere staven hun milieuclaims zelfs helemaal niet. In vergelijking met 2001 zijn er echter veel minder producten die niet gerechtvaardigde claims betreffende de biologische afbreekbaarheid hanteren (met 11,5% vs. 38,5%), ongetwijfeld als gevolg van het strenger maken van de wetgeving. Het afvalstoffenbeheer 32 producten ofwel 28% van de geanalyseerde groep hebben indicaties op hun verpakking betreffende het afvalstoffenbeheer en in het bijzonder of het recycleerbaar karakter. Die gegevens zijn belangrijk want ze maken het mogelijk om aan de consument duidelijke instructies te geven over wat hij met het verpakkingsafval moet doen. Een voorbeeld: op de tube schuurcr�me van Eres staat: "Flacon (PE) en dop (PP) zijn helemaal recycleerbaar en zijn, na spoeling, toegelaten in de PMD-zak of in het recycleercircuit voor kunststoffen". Dat is ten minste duidelijk en precies! Op alle bestudeerde producten staat niettemin een markering van de aard van het materiaal (HDPE, PET,...), waardoor de consument kan meewerken aan de selectieve ophalingen, ook al zijn die aanduidingen vaak in zulke kleine lettertjes geprint dat ze quasi onleesbaar zijn... Op de meeste producten staan ook veiligheidsinstructies, maar er blijven toch nog 8% producten zonder enige aanduiding, terwijl 23% van de producten als irritatie veroorzakend of ontvlambaar geboekstaafd staan. Nog een belangrijk punt is dat meer dan 40% van de producten op hun etiket niet naar het nummer van het Antigifcentrum verwijzen. Evenmin onbelangrijk is dat 3 producten in de categorie van de te verdunnen allesreinigers goede milieueigenschappen (samenstelling, verpakking, concentratie) combineren met relatief lage prijzen: het gaat hier met name om Froggy 1,5L, Carrefour Ecoplanet 1L en Mannavita 1L. Een pak producten combineren ook een lage prijs met positieve kenmerken aangaande de nuttige dosis en de verpakking: Carrefour 1,25L, Delhaize 365 2L, Carrefour Discount 2L, Colruyt Everyday 2L, Delhaize 1,5 en 2L. Alle in deze paragraaf genoemde producten zijn van een distributeurmerk! En om te besluiten nog dit: de gegevens uit deze studie maken het mogelijk om de hoeveelheid afvalstoffen te schatten die in het Brusselse Gewest uit het gebruik van onderhoudsproducten voortvloeit. Voor elke categorie hebben de enqu�teurs hypothesen weerhouden met gemiddelde consumptiehoeveelheden van product en water per week en per gezin: Te verdunnen allesreinigers: 2 doses en 10 liter water, eenmaal per week. Allesreinigers in pistoolfles/cr�me: 7 doses en 14 liter water. Producten voor sanitaire installaties: 1 dosis en 10 liter water (schoonmaak van badkuip/douche, eenmaal per week). De vermenigvuldiging van deze cijfers met het gemiddelde verpakkingsgewicht per nuttige dosis, met het aantal gezinnen en met het penetratiegehalte van die producten geeft een totaal van ongeveer 431.300 kg afvalstoffen per jaar, een cijfer dat heel dicht aanleunt bij dat van 2001, nl. 434.000 kg. Ongeveer 2,6 ton afval wordt uitgespaard en het gewicht aan afvalstoffen neemt met 0,67% af. Aangezien het aantal gezinnen met 2,4% toenam sinds 2001, hadden we ons bij gebrek aan vrijwillig beleid kunnen verwachten aan een toename van dat verbruik. De bevindingen zijn dus eerder goed nieuws! Wat het waterverbruik betreft, krijgen we een totaal verbruik van 679 miljoen liter water in vergelijking met een raming van 853 miljoen liter voor 2001, wat neerkomt op een afname met 20,4%.