Zulke producten zijn trouwens al sinds enkele jaren verkrijgbaar en het ecologisch aanbod heeft in de non-food zijn intrede gedaan via de onderhoudsproducten! Op vandaag is het zo dat, hoewel de petrochemische producten ruimschoots het overwicht behouden, het ecologische aanbod almaar meer uitbreidt en een trekkersrol vervult voor de totale onderhoudsmarkt� Maar is het leefmilieu echt de grootste zorg van de fabrikanten van schoonmaak- en onderhoudsproducten?
Het vastleggen van ecologische klasseercriteria die toepasbaar zijn op alle onderhoudsproducten is moeilijk vanwege het soms subjectieve en niet telbare karakter van bepaalde parameters. De eenvoudigste manier van werken is bijgevolg te verwijzen naar de labels, die als eerste doel hebben om de producten te selecteren die een verminderde impact op het milieu hebben op grond van verschillende criteria.
Het onderzoek van het OIVO en Leefmilieu Brussel heeft zich toegespitst op een totaal van 89 producten, allesreinigers en reinigers voor sanitair, die gekocht werden in 4 verschillende winkels (Carrefour, Delhaize, Colruyt en de biowinkel Sequoia).
Binnen die steekproef droegen 7,9% van de producten het Europese Ecolabel, maar dat percentage varieert volgens de productcategorie. De schuurcr�mes halen de hoogste score (met 12,5%), terwijl de te verdunnen allesreinigers in een fles maar 5,5% gelabelde producten tellen. Om een voorbeeld te geven: slechts 75 reinigingsproducten droegen het Europese Ecolabel in juni 2011 in Belgi�.
Slechts twee producten in de steekproef dragen een ander label dan het EU Ecolabel: de ��n-literfles met geurverfrissend reinigingsmiddel van het merk Etamyne du Lys en een pistoolfles met allesreiniger van het merk Ecodoo.
Deze resultaten tonen aan dat in de vier winkelketens, waarvan ��n biologische, een groot deel van de producten een label dragen. Merk wel op dat quasi enkel het Europees Ecolabel aanwezig is. De producten die als milieuvriendelijk voorgesteld worden (bijvoorbeeld het merk Ecover), dragen niet noodzakelijk dat Ecolabel.
Het charter voor duurzaam schoonmaken (CDS) is anderzijds duidelijk dominant aanwezig, met bijna 50% van de producten die dit logo hebben. In mei 2011 gingen 130 bedrijven het engagement aan om het charter te eerbiedigen, en die bedrijven vertegenwoordigen in totaal meer dan 80% van het tonnengewicht van de reinigingsproducten.
Globaal genomen is de trend onder de verbruiksgoederen er ��n van sterke toename van de labels en de onderhoudsproducten zijn daarop geen uitzondering. Het is echter moeilijk om het overzicht te bewaren, blijkt uit het onderzoek, temeer daar niet alle labels even betrouwbaar zijn.
Vier van de belangrijkste labels vinden we terug op de onderhoudsproducten:
- het Europese Ecolabel
- Ecogarantie
- Nordic Swan
- Humane cosmetic standard
Enkel het eerste hebben we in de steekproef van het onderzoek opgemerkt. Het legt een vermindering op van de totale hoeveelheid chemische producten die gebruikt worden en eist een betere biologische afbreekbaarheid, terwijl tegelijk de gevaarlijke stoffen beperkt worden.
Merk op dat het priv�label Ecocert ook op de geanalyseerde producten voorkomt. Het wordt beheerd door het Franse controle- en certificatieorganisme met dezelfde naam en de milieucriteria die het hanteert, gaan veel verder dan die van het Europese Ecolabel aangezien ze het gebruik van producten van petrochemische oorsprong en van synthetische producten tot het absolute minimum beperken. Ecocert eist ook grondstoffen die GGO-vrij en niet van bedreigde soorten afgeleid zijn, tensioactieve stoffen van hernieuwbare plantaardige oorsprong en sekwestrerende stoffen die onschadelijk zijn voor het milieu.
Verder kunnen we nog stellen dat het Europese Ecolabel, na een uiterst moeizame start (met maar 1 gecertificeerd product in 2001), aan kracht gewonnen heeft en nu een relatief grote groei kent in termen van aantal gecertificeerde producten (met een totaal van 369 producten in juni 2011, alle productklassen dooreen). Binnen Europa is het label het populairst in Itali� en in Frankrijk, terwijl Belgi� op de 14de plaats prijkt qua aantal toegekende licenties.
In Belgi� komt de categorie van de onderhoudsproducten op de 3de plaats qua aantal gecertificeerde producten (75), na de warmtepompen (99) en de textielproducten (131).
Bij ons hebben de federale regering en de fabrikanten en distributeurs van wasmiddelen zich ertoe verbonden om minstens 10% producten met het Ecolabel in de handel te brengen tegen 2019. Dat zou een forse stap vooruit zijn ten opzichte van de 2% in 2008. Deze overeenkomst is ingekaderd in een juridisch mechanisme van toezicht, dat het mogelijk maakt om het aanbod van de distributeurs beetje bij beetje de juiste kant op te sturen. Dat wil zeggen dat het percentage referenties in de winkelrekken zeker nog zal toenemen.
Alle producten met Europees Ecolabel die in Belgi� verdeeld worden, kunnen teruggevonden worden op de website www.ecolabel.be, die beheerd wordt door de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.
Een iets t� groen vernislaagje...
De ecoproducten zijn in en verkopen goed: tal van fabrikanten schrikken er daarom niet voor terug om hun product een iets groener jasje aan te meten (= greenwashing), waarbij ze zich bedienen van uit de lucht gegrepen informatie die de consument kan misleiden, zo oordeelt het OIVO. Het aandeel foute milieuclaims is evenwel afgenomen sinds de meest recente voorgaande enqu�te in 2001, mogelijk onder invloed van het toegenomen wantrouwen bij de consumenten, die in vergelijking met tien jaar geleden meer gewend zijn om de echte van de valse milieuvriendelijke producten te onderscheiden.
Er blijven echter tal van voorbeelden van producten die genoegen nemen met het herhalen van de wetgeving of met het verstrekken van veel te vage gegevens om nuttig te kunnen zijn voor de consument. De meest veelbelovende manier om de milieuprestaties van de sector te verbeteren, is zonder twijfel de certificatie, onder andere met het Europese Ecolabel. In deze studie werden diverse Ecolabel-gecertificeerde producten opgemerkt bij de distributeurmerken (DM), een bemoedigend teken als we denken aan het meeslepend effect dat de DM vaak uitoefenen op de markt.
De verbintenis die de industrie en de overheid zijn aangegaan om 10% Ecolabel-gecertificeerde producten op de markt te hebben tegen 2019, gaat eveneens in de goede richting en is op dit moment nog uniek in Europa.
Maar bovenop dit engagement moeten nog veel andere initiatieven genomen worden om de fabrikanten aan te moedigen om milieuvriendelijkere producten in de handel te brengen. Op het gebied van de etikettering, bijvoorbeeld, zou een beter toezicht op het respecteren van de (doseer)instructies nuttig zijn evenals het opzetten van een reglementair kader, zoals voor wasmiddelen, dat eist dat het aantal nuttige dosissen alsook duidelijke doseerinstructies op het etiket vermeld worden.
Het opleggen van de prijsaanduiding per nuttige dosis zou ook een heel goede zaak zijn, aangezien dat de consument in staat zou stellen om op een objectieve basis de meest geconcentreerde producten te kiezen.
Om te besluiten zou de verkoop van de meest milieuschadelijke producten, zoals de reinigingsdoekjes of de spuitbussen, beperkt moeten worden.

|