Eerste conclusie: de markt van de onderhoudsproducten blijft stabiel in courante prijzen in Belgi�, met een omzet die niet betekenisvol gedaald is in de voorbije jaren van economische crisis. Het feit dat het onderhoud een noodzakelijk verbruik is, kan niet de enige verklaring voor die stabiliteit zijn. Deze rijpe markt is immers zeer groot, gevarieerd en met een sterke concurrentie, wat de fabrikanten ertoe drijft om te innoveren en de groei stimuleert.
In 2010 bedroeg de globale omzet voor de onderhoudsproducten 107 miljoen euro in Belgi�, waarvan 41,5 miljoen euro voor de allesreinigers en 43 miljoen euro voor sanitaire en WC-reinigers. In hoeveelheid komt dat neer op 33.000 ton allesreinigers en 17.200 ton sanitaire producten op een algemeen totaal van 62.000 ton! Die gegevens zijn afkomstig van DETIC (de Belgisch-Luxemburgse vereniging van de producenten en verdelers van zepen, cosmetica, wasmiddelen, onderhoudsproducten, hygi�ne- en toiletartikelen, kleefstoffen, aanverwante producten en uitrusting).
Als we die cijfers extrapoleren op de Brusselse bevolking, komen we tot de conclusie dat de Brusselse markt ongeveer 10% van de Belgische markt zou uitmaken, ofwel 3,3 miljoen euro voor de onderhoudsproducten en 3,4 miljoen euro voor de sanitaire producten, d.i. nog iets meer dan 6.000 ton productenverbruik per jaar.
Het doel van deze studie bestond er ook in om voor het Brusselse Gewest de meest milieuvriendelijke producten te identificeren en het milieugedrag te ondersteunen door de consumenten producten aan te bieden met een kleinere ecologische voetafdruk.
Al lijkt het aantal ecologische onderhoudsproducten de laatste jaren toegenomen te zijn, wijst de studie uit dat ze proportioneel heel zwak vertegenwoordigd zijn in de winkelrekken in verhouding tot de petrochemische producten. Daar komt nog dat een aantal van de laatstgenoemde producten zichzelf met zogezegde milieuvoordelen aanprijzen.
De studie zette trouwens ook de schijnwerper op talloze tekortkomingen van bepaalde van die producten, hetzij op het vlak van de samenstelling (biologische afbreekbaarheid, concentratie), van het productieproces (CO2-uitstoot, gebruikte hoeveelheid water enz.) of van de verpakking (gewicht, recycleerbaarheid enz.). Een gelijkaardige studie, die in 2001 door het BODC uitgevoerd werd, maakt het mogelijk om eindelijk te zien hoe de markt in 10 jaar tijd ge�volueerd is.
Eerst en vooral werd in winkels opgetekend welke onderhoudsproducten er bestaan (in warenhuizen en biowinkels). Een vergelijkingsraster van de producten werd daarna opgemaakt, vertrekkend van de bestaande labels, maar ook van verschillende milieuparameters zoals het concentratiepeil, de hoeveelheid geproduceerde afvalstoffen, de mogelijkheid om na te vullen enz. Een benchmark met de beschikbare producten in de andere gewesten van het land (Walloni� en Vlaanderen) werd ook voorzien. Enkel de allesreinigers en de producten voor het onderhoud van sanitaire installaties (gootsteen, douche en badkuip) werden weerhouden, wat betekent dat de schoonmaakproducten voor toiletten, keukens, ruiten en vloeren niet in acht genomen werden.
De universele schoonmaakmiddelen of allesreinigers, die door het Europees Ecolabel gedefinieerd worden als alle wasmiddelen die bestemd zijn voor het gewone schoonmaken binnenshuis, worden aangeboden in vloeibare of gelvorm, als schuurcr�me of verdund product (flacon met pistooldop).
De schoonmaakproducten voor sanitair worden door het Europees Ecolabel gedefinieerd als de reinigende producten die bestemd zijn voor het gewone verwijderen van vuil en/of afzetstoffen in de sanitaire installaties zoals washokken, toiletten, badkamers, douches en keukens. Enkel de schoonmaakproducten voor de gootstenen, badkuipen en douches werden voor deze studie geanalyseerd. Ze zijn verkrijgbaar als vloeistof/gel, als verdund product of in een spuitbus.
Er werden meerdere winkels in het Brussels Gewest bezocht in de maanden augustus en september van 2011: 1 biowinkel (Sequoia) en 3 warenhuizen (1 hypermarkt Carrefour - Drogenbos, 1 supermarkt Delhaize - Anderlecht en 1 discounter Colruyt - Anderlecht).
Voor elk product werden de volgende gegevens verzameld en ontleed:
- Prijs.
- Verkrijgbare formaten.
- Soort verpakking.
- Nuttige dosis (dosis die nodig is voor een standaard gebruik), bepaald volgens de aanbevelingen die gegeven worden op het etiket of op basis van een re�el gebruik.
- Andere beschikbare gegevens op het etiket: samenstelling, biologische afbreekbaarheid, veiligheid, milieuclaims...
- Verpakkingsgewicht: elk van deze producten werd achtereenvolgens geledigd, waarna de verpakking gewassen, gedroogd en gewogen werd. Het doel hiervan bestond erin het primaire en secundaire verpakkingsgewicht per nuttige dosis te berekenen.
Er werden in totaal 86 allesreinigers (55 in flessen, 21 in pistoolflessen en 10 in de vorm van schuurcr�mes) en 28 reinigingsproducten voor sanitaire installaties (8 flessen, 18 pistoolflessen, 2 spuitbussen) verzameld in de 4 bezochte winkels.
Er zijn iets meer producten verkrijgbaar dan in 2001: 86 tegenover 71 voor de onderhoudsproducten; 28 tegenover 13 voor de sanitaire schoonmaakproducten (van de producten die bestaan in verschillende geuren/vari�teiten werd maar ��n keuze weerhouden). Die toename van het aantal producten heeft waarschijnlijk te maken met een versterkte concurrentie op een al verzadigde markt. De trend om te diversifi�ren en te specialiseren, die we in 2001 zagen, lijkt nog intenser geworden te zijn, zoals blijkt uit de verdubbeling van het aantal specifieke producten voor sanitaire installaties.
Slechts 5,5% allesreinigers in flessen hebben minder dan 30ml en 14,5% tussen 30 en 49ml nuttige dosis. Dat betekent dat een grote meerderheid van de verkrijgbare onderhoudsproducten op de markt nog niet geconcentreerde producten zijn. De producten in de categorie met de nuttige dosis van minder dan 30ml, zijn allemaal producten van merken die als milieuvriendelijker verkocht worden.
De niet-ecologische producten die het best werken, zijn de geconcentreerde producten van Vigor in een verpakking van 625 ml. Bijna alle Ajax-producten staan onderaan in de tabel.
De allesreiniger met de kleinste nuttige dosis is het product van Froggy (1,5l).
Merk ook op dat de distributeurmerken (DM) al jarenlang goed in de markt van de onderhoudsproducten ingeburgerd zijn en fors concurreren met de nationale merken, met prijzen die doorgaans 15 � 30% lager liggen. Als reactie daarop innoveren de nationale merken dus constant, om zo een competitief voordeel te behouden op basis van de technologie, en streven ze ernaar om hun gamma te vernieuwen om competitief te blijven met de prijzen die de DM markeren. Tegelijk lanceren de nationale merken geregeld grote promotieacties.
Onder de talloze innovaties kennen de ecologische producten een grote boom en stimuleren ze sterk de sector van de onderhoudsproducten, onder andere onder invloed van het systeem van de ecocheques.
Voor wat de opdeling van de markt volgens verpakkingsgrootte betreft, konden voor de Belgische markt geen gegevens verkregen worden. Op de Franse markt daarentegen, die behoorlijk dichtbij is, vertegenwoordigen de allesreinigers in fles alsook de pistoolflacons de twee grootste segmenten op het vlak van verkoop, ruim v��r de schuurproducten. We zullen in een volgend artikel nog terugkomen op de eerbied voor het milieu en voor de labels van de onderhoudsproducten, alsook op het volume aan geproduceerde afvalstoffen.
| 
De Belgen hebben 62.000 ton onderhoudsproducten gebruikt in 2010
Volgens thema 
Gepubliceerd : 29/11/2011
Disclaimer
