Europa: de overbevissing wordt verder aan banden gelegd Volgens thema Duurzame consumptie         Gepubliceerd : 29/04/2011 Categorie: Artikel

In de Atlantische zone, die voor de EU ook de Noordzee en de Baltische Zee omvat, is er sprake van overbevissing voor 28 bewaakte visbestanden. Slechts 11 soorten bleken bij de tellingen op een duurzame manier bevist te worden. De grootte van zestig andere bestanden, van soorten waarvan vermoed wordt dat hun aantal sterk verkleint, zijn nog niet met de gewenste wetenschappelijke precisie gekend. In de Middellandse Zee wordt op meer dan de helft van de visbestanden te veel gevist, maar ook daar heerst onduidelijkheid over hoeveel soorten waarschijnlijk in slechte papieren zitten. De eerste deugdelijke, wetenschappelijk onderbouwde alarmkreten werden aan het einde van de jaren 1990 geslaakt. Via moeizaam overleg tussen de lidstaten van de Unie werden daarop wrang smakende compromissen gesloten om beheersplannen op te stellen teneinde de vangst van tal van soorten in te perken: het ging om kabeljauw, schelvis, koolvis enz. De slooppremie voor de oudste vissersboten moest daarbij helpen. Helaas hebben die drastische maatregelen niet volstaan om de bedreigde soorten zich in aantal te laten herstellen, vooral omdat tegelijkertijd de vissersboten gemoderniseerd werden, waardoor ze grotere vangsten konden ophalen in een al kwetsbaar ecosysteem. De tijd begint te dringen. Als de consument nog betaalbare vis op zijn bord wil, moet de koe bij de horens gevat worden en moeten de bestaande regels en quota uitgebreid worden. 2011 en 2012 zullen belangrijke jaren worden. De Unie moet immers haar gemeenschappelijk visbeleid (GVB) fundamenteel herzien en dat in een totaal nieuwe institutionele context: in uitvoering van het Verdrag van Lissabon worden de meeste beslissingen over de visserij vanaf heden aan het systeem van gezamenlijk beslissen onderworpen. Lees: waar het Parlement vroeger genoegen moest nemen met feit dat het zijn mening kon geven, is het nu van dichtbij betrokken bij de voorstellen van de Commissie en vooral bij de beslissingen van de Raad van ministers. De enige - en niet zo'n kleine - uitzondering op die nieuwe aanpak geldt voor de beslissingen over de visvangst (TAC, total admissible capture) en de -quota. Veel waarnemers verwachten zich aan een genadeloze concurrentiestrijd en veel gehakketak over de juridische interpretatie van de nieuwe reglementering... Het is niet eenvoudig om in dit stadium al te voorspellen wat de concrete impact van die reglementering op de toekomst van de visbestanden zal zijn. Ondanks enige mediaruchtbaarheid (over de rode tonijn in 2010, bijvoorbeeld), blijken de parlementari�rs van de 27 lidstaten maar weinig ge�nteresseerd in de visserij. Traditioneel verdedigt het parlementair comit� voor de visserij eerder de belangen van de industrie. Bovendien is het ook zo dat, wanneer de Commissie vangstbeperkingen voorstelt, de Raad van Ministers � waar landen met een sterke visserij- en vakbondstraditie zoals Frankrijk en Spanje het hoge woord voeren � ze vaak op een lakse manier afzwakken. De voorbije jaren was er maar weinig evolutie op te tekenen. We hebben gezien hoe het Parlement de aanpak van de sector meer naar zich toetrok, door nu eens seminaries over de illegale visserij te organiseren, dan weer de opname van een soort in de Cites-lijst van beschermde soorten te eisen of te verkondigen dat de Partnerschapsovereenkomsten op visserijgebied (POV) die met diverse ontwikkelingslanden (te weten Guinea, Marokko, Mauretani� enz.) afgesloten werden, beter rekening moeten houden met de democratische beginselen en de principes van goed bestuur, evenals met de arbeidsomstandigheden in de sector (1). Zonder enige twijfel zal de huidige aanvraag van Ijsland voor toetreding tot de Unie (een sterke vissersnatie) heel veel duidelijk maken over wat het standpunt van bepaalde lidstaten over de visserij nu werkelijk is. Delicate onderwerpen zijn de walvisvangst (die voor 'wetenschappelijke' doeleinden nog steeds doorgaat) en vooral de bevissing van makreel (een soort waarvoor Ijsland de toegelaten vangst recent nog naar boven bijgesteld heeft). Via deze onderhandelingen zal uiteindelijk wel naar boven komen drijven in hoeverre elk beslissingsorgaan openstaat voor de wetenschappelijke aanbevelingen in verband met de evolutie van de visdynamieken... waar de vissers zelf geprikkeld op reageren. (1) Ongeveer 60% van de vis die in de Unie geconsumeerd wordt, is ingevoerd, hoofdzakelijk via een vijftiental partnerschapsovereenkomsten op vissersgebied afgesloten met Afrikaanse landen.