De impact van de verpakkingen op het milieu is gekend. In Belgi� wordt algemeen aangenomen dat de zogenaamde "primaire" (d.i. rechtstreeks aan de consumenten verkochte) recipi�nten alleen al 1% van de broeikasgassen voortbrengen die in de atmosfeer uitgestoten worden. Als we die specifieke vervuiling � met haar productie van meer dan ��n miljoen ton CO2 � in verhouding plaatsen tot het geheel van de menselijke activiteiten, is dat verre van verwaarloosbaar. Vooral omdat de impact van de verpakkingen niet beperkt blijft tot die broeikasgassen. Hun fabricage en vervoer hebben ook effecten op de eutrofi�ring van de waterlopen (een proces van "verstikking" van het leven in het water) en ze spelen een rol in de productie van ozon (dat zo irriterend tot zelfs gevaarlijk is voor jonge kinderen, bejaarden en zieke mensen), in de verzuring van de rivieren en in de uitstoot van zware metalen in de atmosfeer.
De fabrikanten hebben al grote inspanningen geleverd om die nefaste effecten in te perken. Zo is het gemiddelde gewicht van de verpakkingen de voorbije jaren alleen maar gedaald. In een onderzoek uit 2009 stelde het Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties (OIVO) vast dat het recycleergehalte erop vooruit gaat voor alle materialen (karton, aluminium, staal, plastic, glas), ook al blijft de prestatie van de drankkartons en van de plastic flessen en flacons zwak. In meer kwalitatieve termen hebben we ook echte vernieuwingen zien verschijnen. Zo zien we dat bepaalde grote ketens hun vlees niet langer meer alleen maar 100% in plantaardige bakjes en schaaltjes (op basis van rietsuiker of ma�s) aanbieden. De hergebruikbare flessen van gerecycleerd plastic hebben hun opwachting gemaakt, zij het nog heel bescheiden (ze zijn van PET ofwel polyethyleentereftalaat gemaakt). Ook in de traiteurafdelingen van warenhuizen worden de broodjes vandaag de dag verpakt in cellofaan gemaakt van houtcellen. En wat de plastic zakken aan de kassa betreft, hebben enkele jaren volstaan om de consumenten er ruim genoeg te doen van krijgen. Zoveel te beter, want het natuurlijke afbreekproces van die plastic zakken, die gemiddeld een twintigtal minuten gebruikt worden, duurt 100 � 400 jaar...
Zulke voorbeelden zijn bemoedigend, maar soms ook misleidend� Het OIVO onderstreept bijvoorbeeld dat de verpakkingen van plantaardig plastic enkel zin hebben als de gebruikte planten in hun kweekstadium geen grote hoeveelheden water, mest of pesticiden nodig hebben. Volgens de eerste studies over dat onderwerp zou het gebruik van aardappelzetmeel te verkiezen zijn boven het gebruik van ma�s. In dat verband zijn de zakken met het "OK compost" opschrift aan te raden. Verder is er ook nog de vraag wat voor zin het heeft om "100% biologisch afbreekbare" kunststoffen te gebruiken als de betrokken producten toch niet op een composthoop terechtkomen? En nog verbazingwekkender: volgens het OIVO zijn de papieren zakken op basis van gerecycleerd papier niet milieuvriendelijk! Als we rekening houden met hun hele "levenscyclus", verbruiken ze 2,4 maal meer water dan de zakken voor eenmalig gebruik!
In totaal blijven elk jaar in ons land, ondanks de inspanningen van de fabrikanten voor meer recyclage en hergebruik, bijna 800.000 ton primaire verpakkingen "verloren" gaan. Als we daar de industri�le verpakkingen bijtellen, wordt dat cijfer nog verdubbeld! We mogen ons door dat alles echter niet laten ontmoedigen. De basistips blijven geldig. Geef de voorkeur aan producten met weinig verpakking (ze zijn vaak ook goedkoper!). Kies voor leidingwater in plaats van voor water uit plastic flessen. Vermijd wegwerpglas: het wordt wel gerecycleerd, maar tegen welke prijs voor het milieu (o.a. vanwege zijn gewicht!)? Ga liever voor de drankkartons, die veel lichter zijn. Koop de producten in navulbare plastic verpakkingen als die bestaan. En ban vooral de vele gesofisticeerde kleine verpakkingen, vol gadgets en/of met niets dan overbodige commerci�le prietpraat of eye-catchers. | 
Groen consumeren: laat ons kritisch blijven!
Volgens thema 
Gepubliceerd : 04/11/2010
Disclaimer
