Spaanse of Belgische aardbeien: welke moet ik kiezen? Volgens thema Voeding         Gepubliceerd : 02/06/2009 Categorie: Artikel

De Spaanse aardbeien verschijnen als eerste op het toneel Doordat de Spaanse aardbeien zeer goedkoop en al vanaf de maand maart beschikbaar zijn, is het heel verleidelijk om ze te kopen: maar 2 � 3 euro per kilogram op de markt en in warenhuizen is toch echt niet duur! Uit een onderzoek van WWF blijkt echter dat het sociaal en het milieuplaatje veel minder mooi zijn.(1) De aardbeienteelt ten zuiden van Andalusi� beslaat een oppervlakte van 4.500 � 6.000 hectare, waarvan een honderdtal - volkomen illegaal - in het aanpalende nationaal park ('Parque de Dona�a') liggen. De productie van die vroege aardbeien vereist zeer veel energie, water en pesticiden. Om ervoor te zorgen dat de planten buiten het seizoen aardbeien voortbrengen, worden ze 'in vitro' geteeld en in volle zomer in koelkasten gestopt die de winter�omstandigheden nabootsen. Dat is nodig om het voortbrengen van vruchten te vervroegen. In de herfst wordt de zanderige grond schoongemaakt en gesteriliseerd, de microfauna wordt vernietigd (met methylbromide en chloorpicrine ofwel trichloornitromethaan, twee pesticiden waarvan de eerste door het protocol van Montreal verboden wordt). Het water voor de planten wordt naar boven gehaald via boringen, waarvan de helft onwettig zijn en 80% meer dan de wettelijk toegestane hoeveelheid water oppompen (gemiddeld 4.500 m� per hectare). De grondwaterlagen worden doorboord en met elkaar verbonden en hun peil zakt tot op een alarmerend niveau. Het WWF noemt die evolutie een bedreiging voor de biodiversiteit. De productiemethode in de vorm van cultuur zonder grond (en onder plastic) is doorgaans heel bevorderlijk voor schimmelgroei. Daartegen worden grote hoeveelheden schimmeldodende producten maar ook insecticiden ingezet. Een Franse analyse van 112 stalen door de algemene directie mededinging, consumptie en fraudebestrijding heeft de aanwezigheid aangetoond van sporen van pesticiden in 76% van de bakjes, waarbij in 16% van de gevallen de toegelaten limiet overschreden werd. Een andere (Duitse) studie vond residu's van pesticiden op quasi alle Spaanse aardbeien en wel van 105 verschillende stoffen in totaal). Na de oogst gaan deze aardbeien op reis: elk jaar worden 100.000 ton aardbeien ge�xporteerd en die leggen met vrachtwagens trajecten van 1.500 � 2.000 km af voordat ze in de fruitmand in onze keuken belanden. Op het einde van het seizoen, d.i. in het begin van juni, wordt 5.000 ton plastic door de wind weggeblazen (tot hij ergens in het landschap blijft vasthaken) ofwel ter plekke verbrand. De aardbeiplanten worden elk jaar vernietigd, hoewel het sterke planten zijn die meerdere jaren na elkaar vruchten kunnen dragen. De milieubalans van de Spaanse aardbei is dus zeer zorgwekkend. Een Duitse studie schat de koolstofproductie voor ��n bakje aardbeien uit Spanje op 442g CO2.(2) Dat de Spaanse aardbeien zo goedkoop zijn, kan verklaard worden door het gebruik van losse en onderbetaalde werkkrachten voor het oogsten, meestal Marokkaanse of Roemeense arbeiders, mensen zonder papieren die een karig loon en een armoedig onderkomen krijgen. De Belgische aardbeien Volgens de groenten- en fruitkalender loopt het aardbeienseizoen van mei tot juli (vol seizoen) en van augustus tot oktober (middenseizoen). Belgische aardbeien die in open lucht geteeld worden, zijn echter maar pas rijp tegen het einde van de maand mei. Alles wat v��r die datum geoogst wordt, is geteeld in een (niet verwarmde) plastic tunnel of in een verwarmde serre. De productie in een verwarmde serre verbruikt echter tien- tot honderdmaal meer energie dan de teelt in open lucht. Bovendien ontbreekt het die aardbeien aan smaak en bevat hun textuur zeer veel water. De smaakkwaliteit van de aardbei is sterk afhankelijk van de vari�teit en van het plukmoment. In Walloni� wordt de Lambada geteeld, een aardbei die niet bewaard kan worden. Ze wordt geplukt wanneer ze rijp is en moet daarna snel gegeten worden. Andere vari�teiten met een minder volle smaak worden geoogst v��r ze rijp zijn en kunnen tegen een langer transport. De Belgische aardbeienproductie bedraagt ongeveer 41.000 ton per jaar. Volgens de telling die de FOD Economie(3)� in 2007 uitvoerde, werden er op 286 ha in Belgi� aardbeien in verwarmde serres geteeld. De productie in volle grond en in tunnels onder plastic (zonder verwarming) besloeg 728 ha. De eerste Belgische aardbeien verschenen eind februari in de winkelrekken tegen de prijs van 52 euro per bakje van 200g. In vol seizoen kost een zelfde bakje aardbeien 1,50 euro. Besluit: in vol seizoen aardbeien eten die lokaal en in volle grond geteeld werden, is meer genieten dankzij de betere smaak en is beter voor het milieubehoud. (1) http://www.politis.fr/article3538.html, http://www.lanutrition.fr/3-raisons-de-boycotter-les-fraises-espagnoles-a-3335.html (2) http://www.enerzine.com/604/6950+quel-est-le-bilan-co2-du-papier-toilette+.html (3) Algemene Directie statistieken en economische informatie.