Batterijen te vermijden ! Volgens thema Gevaarlijke producten         Gepubliceerd : 01/11/2010 Categorie: Artikel

De markt van de batterijen blijft groeien omdat de toepassingen almaar veelvuldiger en gevarieerder worden: elektronische spelletjes, wandelradio en walkman, uurwerken, wekkers, elektrische huishoudapparaten, draagbare elektronische toestellen, afstandsbedieningen enzovoort zijn allemaal apparaten die niet kunnen functioneren zonder een autonome energiebron. De productie en de eliminatie van batterijen hebben een negatieve impact op het milieu. Het zijn geen energetisch rendabele apparaten en hun gebruik valt duur uit voor de consument. Nochtans bestaan er tal van alternatieven: stroom van het elektriciteitsnet, mechanische energie, zonne-energie, menselijke energie. Er zijn voorbeelden bij de vleet: uurwerken op zonne-energie, uurwerken die zichzelf opwinden door beweging, mechanisch op te winden uurwerken, mechanische personenweegschalen, weegschalen op zonne-energie, radio's met een opwindmechanisme, radio's op zonne-energie, zaklampen met een dynamo, zaklampen op zonne-energie, ... En dan zijn er ook nog de oplaadbare batterijen, die de mogelijkheid bieden om een groot aantal wegwerpbatterijen uit te sparen. Denk eraan! Alles over batterijen in 27 vragen Wat is een batterij? In welke apparaten gebruikt men batterijen? Welke soorten batterijen zijn er? Waar verkoopt men oplaadbare batterijen? Zijn alle oplaadbare batterijen vergelijkbaar? Wat is een knoopbatterij? Wat is een staafbatterij? Waaruit bestaat een batterij? Hoe onderscheid je oplaadbare batterijen van wegwerpbatterijen? Zijn oplaadbare batterijen geschikt voor alle toepassingen? Kan men de wegwerpbatterijen in alle apparaten door oplaadbare batterijen vervangen? Zijn alle laadstations hetzelfde? Waarom zijn batterijen slecht voor het milieu? Zijn batterijen recycleerbaar? Hoe worden batterijen gerecycleerd? Worden alle batterijen ingezameld? Worden batterijen voor 100% gerecycleerd? Wat is BEBAT? Hoe werkt het systeem van BEBAT? Vallen de batterijen onder de ecotaksen? Hoeveel batterijen worden er jaarlijks verbruikt in ons land? Wie zijn de marktleiders in ons land? Welke batterijen worden het meest verkocht? Wat is de verkoopprijs van batterijen? Wat is de verkoopprijs van laadstations? Wat is de re�le kostprijs voor ��n jaar batterijgebruik? Zijn de batterijen met een etiket "0% Hg en Cd" milieuvriendelijker? Wat is het geheugeneffect? 1. Wat is een batterij? Een batterij is een apparaat dat de energie van een scheikundige reactie omzet in elektriciteit. De hoofdelementen van een batterij zijn twee elektroden die ondergedompeld zijn in een oplossing die als elektrische geleider (elektrolyt) dient. Batterijen bevatten eveneens additieven (geleermiddelen, corrosiebestrijdende producten, enz.). 2. In welke apparaten gebruikt men batterijen? Batterijen worden gebruikt voor tal van toepassingen: GSM�s, draagbare computers, uurwerken, rekenmachines, elektronische spelletjes, draagbare CD-spelers, afstandsbedieningen voor TV, radio�s, hifi-ketens en autoalarmen, zaklampen, branddetectors, bewegend speelgoed (al dan niet met afstandsbediening), allerhande gadgets (zoals de draaiende snoeplollies),... 3. Welke soorten batterijen zijn er? Batterijen worden ingedeeld in twee grote categorie�n: de batterijen voor eenmalig gebruik (die we daarna wegwerpen), ook primaire batterijen genoemd, en de batterijen die herladen kunnen worden (tot 400 � 1.000 maal), oplaadbare of secundaire batterijen of ook nog accu(mulator)s genoemd. 4. Waar verkoopt men oplaadbare batterijen? Ze zijn vandaag de dag wijd verspreid en te koop in praktisch alle winkels die de klassieke batterijen verkopen. 65% van de verkoop van batterijen gebeurt via grootwarenhuizen. 5. Zijn alle oplaadbare batterijen vergelijkbaar? Er zijn twee types oplaadbare batterijen: nikkel-cadmiumbatterijen (NiCd) en nikkel-metaalhydridebatterijen (NiMH). De eerste soort is schadelijker voor het milieu omdat ze veel cadmium bevatten, ze hun elektrische lading minder lang behouden, hun levensduur korter is en ze last hebben van het zgn. "geheugeneffect" (het geleidelijk verlies aan oplaadvermogen door de batterijen op te laden voor ze helemaal leeg zijn). De NiMH-batterijen zijn dus de te verkiezen oplaadbatterijen want zij hebben niet al deze nadelen. Voor bepaalde toepassingen, zoals GSM�s en andere draadloze toestellen, bestaan er batterijen met polymeer-ionen en lithium-ionen, die nog beter zijn dan de NiMH-batterijen (door hun grotere autonomie en een langere levensduur). Maar hoe beter de prestaties van de batterijen, hoe hoger de aankoopprijs over het algemeen is. De oplaadbare NiCd-batterijen zijn bijvoorbeeld wel de goedkoopste bij aankoop, maar niet bij het gebruik (zie andere vraag). 6. Wat is een knoopbatterij? Een knoopbatterij is een kleine, ronde, platte batterij die bijvoorbeeld in polshorloges wordt gebruikt. 7. Wat is een staafbatterij? Dat is een cilindervormige of rechthoekige batterij (9V) of ook nog een grotereplatte batterij (4,5 V). Deze drie types worden allemaal staafbatterijen genoemd. < 8. Waaruit bestaat een batterij? Een batterij bevat o.m. een elektrolyt (een oplossing met zouten voor elektrolyse), twee elektroden, een metalen omhulsel en etiketten van plastic of papier. Batterijen verschillen onderling door de samenstelling van hun elektroden en van de elektrolyt. Bij ons onderzoek hebben wij voornamelijk de volgende types batterijen onderzocht: Zink-koolstofbatterij of Leclanch�-batterij (primaire staafbatterij). Voorheen bevatte dit type batterijen nog kwik en cadmium. Maar wordt gestreefd naar een vermindering van het gehalte van deze twee zware metalen. De batterij heeft maar een beperkte opslagcapaciteit en kan enkel worden gebruikt in apparaten die relatief weinig energie verbruiken (radio�s, rekenmachines, afstandsbedieningen, wekkers,...). Een ander probleem is dat deze batterijen kunnen lekken. Ze zijn echter wel de helft goedkoper dan de alkalinebatterijen, maar de gebruiksduur bedraagt ook maar een derde tot de helft ervan. Zink-luchtbatterij (primaire knoopbatterij): deze zijn uitsluitend bestemd voor gehoorapparaten en zijn niet onderworpen aan de ecotaksen noch aan de BEBAT-bijdrage. De alkalinebatterij (primaire staafbatterij of knoopbatterij): zeer veelzijdig type batterijen, met een groot opslagvermogen en lange levensduur. E�n enkele alkalinebatterij kan 3,5 zink-koolstofbatterijen vervangen. Ze zijn bijzonder geschikt voor walkmans, zaklampen, flitslampen van fototoestellen enz. en worden heel courant gebruikt. Voorheen bevatte dit type batterijen veel kwik en een beetje cadmium, maar tegenwoordig worden de hoeveelheden zware metalen meer en meer teruggeschroefd. Let wel op: ze bevatten wel degelijk nog altijd zware metalen. De zilveroxidebatterij (primaire knoopbatterij) is de meest gebruikte knoopbatterij voor bijvoorbeeld polshorloges, rekenmachines, snuisterijen,... De lithiumbatterij (primaire knoopbatterij) is een grote, erg platte knoopbatterij die wordt gebruikt in uurwerken, weegschalen, rekenmachines,... De kwikbatterij (primaire staafbatteri of, knoopbatterij) is volledig van de markt verdwenen in ons land. Sinds 1 januari 1999 vinden we praktisch geen kwikbatterijen meer in de handel (na initiatieven om de kwikbatterijen terug te schroeven vanwege de batterijproducenten, die de omzetting in Belgisch recht van de �pese Richtlijn 91/157 hebben willen bespoedigen). In het eerste semester van 1999 werden amper 8 � 9 kilogram kwikhoudende knoopbatterijen in de handel gebracht. Ze zijn bij Koninklijk Besluit verboden sinds 2000. De kwikhoudende staafbatterijen van hun kant, zijn al meerdere jaren uit de handel verdwenen. De oplaadbare NiCd-batterij (secundaie staafbatterij). Dit zijn de meest voorkomende oplaadbare batterijen. Ze leveren een spanning van 1,2V (ipv. 1,5V zoals bij de primaire batterijen), maar dat voldoet voor de meeste huishoudelijke toepassingen (toch best de gebruiksaanwijzingen van de apparaten verifi�ren). Het belangrijkste nadeel is dat ze behoorlijk veel cadmium bevatten (15 � 20% van het totale gewicht van de batterij). Wanneer de lading van de oplaadbare batterij afneemt, wordt de geproduceerde stroomsterkte te zwak voor de goede werking van de toestellen. Dan moet de batterij in een herlader geplaatst worden om ze op te laden. Als de batterij op dat moment niet helemaal "leeg" is, gebeurt het opladen maar voor een deel. Daarbij wordt de nieuwe (lagere) capaciteit de nieuwe maximumcapaciteit. Dit is wat men het geheugeneffect noemt. Hun levensduur is ook minder lang dan de herlaadbare NiMH-batterijen. De oplaadbare NiMH-batterij (secundaie staafbatterij). Deze hebben een vermogen dat met 20 �30% de capaciteit van de oplaadbare nikkel-cadmiumbatterijen overschrijdt. Het cadmium is erin vervangen door waterstof (hydride). Het vermogen en de levensduur van dit type batterijen ligt hoger, ze ontladen minder snel dan de NiCd-batterijen en ze hebben geen last van het geheugeneffect. Daardoor kunnen ze worden hergeladen v��r ze helemaal leeg zijn, zonder dat hun maximumcapaciteit afneemt. Dit soort batterijen heeft niettemin een nadeel: ze verdragen geen temperaturen boven 45�C. De lithium-ionenbatterij wordt voornamelijk gebruikt voor GSM�s, draagbare computers, camcorders, enz. Het grote voordeel van deze batterijen is een groot vermogen gekoppeld aan een licht gewicht. Ze leveren tot 50% meer energie dan de NiMH-batterijen en het dubbel van de energie die de NiCd-batterijen leveren. Hun aankoopprijs is hoog, maar ze hebben geen laadstation nodig aangezien ze zichzelf in het apparaat opladen als men dit aan het elektriciteitsnet koppelt. De laatste 10 jaar duiken onder verschillende merknamen opnieuw oplaadbare alkalinebatterijen op in de handel. Het gaat evenwel om een technologie die niet erg geschikt is voor gebruik door consumenten. Deze batterijen moeten immers worden gebruikt en opgeladen op een erg regelmatige en precieze manier. Ze bevatten geen kwik noch cadmium, ze leveren een spanning van 1,5V en ze ontladen niet spontaan zonder gebruik: daarom worden ze opgeladen verkocht. In theorie zijn ze maar een honderdtal keer oplaadbaar. Het Britse consumentenblad "Witch" stelt zelfs dat ze eigenlijk maar 25 maal opgeladen kunnen worden. Deze batterijen zijn een alternatief voor de klassieke alkalinebatterijen, maar enkel voor erg nauwgezette en methodische mensen (met name door de noodzakelijke regelmatige oplading). 9. Hoe onderscheid je oplaadbare batterijen van wegwerpbatterijen? Wegwerpbatterijen en oplaadbare batterijen hebben dezelfde vorm aangezien ze in dezelfde apparaten gebruikt worden. Op de batterijen of hun verpakkingen staan letters: AAA, AA, C, D, 9V,... Deze letters verwijzen niet naar de inhoud van de batterij, maar naar de vorm. Op de alkalinebatterijen staat een "L"; op de oplaadbare batterijen staat "RC". Handelsbenaming Code wegwerpbatterij Code oplaadbare batterij � ANSI code IEC code IEC code Potlood AAA (L)R3 RC3 Mignon (pentlight) AA (L)R6 RC6 Baby C (L)R14 C14 S Mono D (L)R20 RC20 S Blok9V PP3 6(L)F22 RC22 Plat 4,5V � 3(L)R12 � De samenstelling van de batterijen is niet altijd helemaal duidelijk op de verpakking. De benaming "alkaline", "zink-koolstof of saline" staat er niet altijd voluit op gedrukt. De oplaadbare batterijen, daarentegen, hebben duidelijkere vermeldingen op de verpakking. Hoe wegwerpstaafbatterijen herkennen? Soort batterij Vermelding op de verpakking Zink-koolstof geen andere vermelding �zink-koolstof� �zink� �R**� of �UM*� Alkaline �Alkaline� �LR**� of �AM**� * en **: de asterisken staan voor cijfers Type batterij Vermelding op de verpakking Nikkel-metaalhydride �Nikke-lmetaalhydride� �Ni-Metaalhydride� �Nikkelhydride� �NiMH� �0% Cadmium� of �0% Cd� Nikkel-cadmium �Nikkel-Cadmium� �NiCd�� Oplaadbare alkalinebatterij Rechargeable Accu Alkaline 0% kwik cadmium 10. Zijn oplaadbare batterijen geschikt voor alle toepassingen? Kan men de wegwerpbatterijen in alle apparaten door oplaadbare batterijen vervangen? Oplaadbare batterijen kunnen tot duizendmaal opnieuw hergeladen worden en zijn perfect geschikt voor transistorradio�s, speelgoed met afstandsbediening, cassetterecorders, radio�s, elektronische spelletjes,... Ze leveren een spanning van 1,2V (tegenover 1,5V voor wegwerpbatterijen). Dat is prima voor de meeste huishoudelijke toepassingen, maar onvoldoende voor bepaalde apparaten, zoals camera�s, medische instrumenten e.a.. De opnieuw geladen batterijen ontladen zichzelf langzaam (dit verschijnsel heet zelfontlading en verklaart waarom de oplaadbare batterijen altijd leeg verkocht worden). Ze worden afgeraden voor apparaten die weinig energie verbruiken (bijv. afstandsbediening, uurwerken,...) of die maar sporadisch worden gebruikt (bijv. zaklampen, rookdetectors,...) want het energieverlies door zelfontlading zou groter zijn dan het energieverbruik. Oplaadbare batterijen mogen evenmin gebruikt worden in speelgoed waarop vermeld staat dat ze niet gebruikt kunnen worden met oplaadbare batterijen, want dat zou tot beschadig van het speelgoed of de batterijen kunnen leiden. 11. Zijn alle laadstations hetzelfde? Wie secundaire of oplaadbare batterijen wil gebruiken, moet een laadstation hebben. Er bestaan twee soorten laadstations. De ene soort ziet eruit als een superstekker die men rechtstreeks in het stopcontact kan steken; de andere soort is een tafelmodel dat via een kabel op het elektriciteitsnet moet worden aangesloten. De tafelmodellen zijn veelzijdiger dan de stekkermodellen. De functie "ontladen" is niet nuttig voor de NiMH-batterijen. Wat daarentegen belangrijker is, met name voor de snelle laadstations, is de functie "druppelsgewijs opladen" die automatisch start op het einde van het oplaadproces. Dankzij deze functie wordt het automatisch ontladen gecompenseerd. Met behulp van dit systeem kun je batterijen "gebruiksklaar" bewaren in het laadstation zonder risico dat ze beschadigd zullen worden. De functie "automatische stop" is eveneens interessant voor de snelle laadstations: deze functie schakelt automatisch het apparaat uit van zodra de (ingestelde) tijd verlopen is of het opladen volledig is. Dat beschermt de batterijen tegen oververhitting wanneer men ze in het laadstation zou vergeten, maar dat belet niet dat ze ontladen. Het is van belang dat het laadstation aan de batterijen aangepast is. Het is beter nikkel-metaalhydridebatterijen op te laden met een laadstation dat voor dit type batterijen geschikt is (andere laadstations doen er veel langer over!). Er bestaan vandaag de dag wel laadstations die geschikt zijn voor NiCd-batterijen zowel als voor NiMH-batterijen en zelfs oplaadbare alkalinebatterijen (merk: Rayovac). 12. Waarom zijn batterijen slecht voor het milieu? De gebruikte batterijen zijn gevaarlijk afval, dat aanleiding geeft tot uitstoot van giftige zware metalen (kwik, look, cadmium, zink, nikkel) in het milieu. Wanneer die zware metalen via het milieu in de voedselketen terechtkomen, kunnen ze erg schadelijk zijn voor mens en dier. Deze stoffen zijn immers vaak kankerverwekkend en kunnen aan de basis liggen van allergie�n, van verstoring van het voortplantingssysteem en ze kunnen ook zenuwstoornissen veroorzaken. De productie van de batterijen ligt eveneens aan de basis van milieuvervuiling met zware metalen. De productie van batterijen vereist veel energie (veel meer dan de energie die de gemaakte batterij levert bij gebruik) en een grote hoeveelheid niet hernieuwbare grondstoffen. Batterijen zijn niet duurzame voorwerpen (behalve de oplaadbare batterijen). 13. Zijn batterijen recycleerbaar? Ja, oplaadbare en wegwerpbatterijen zijn recycleerbaar, maar om gerecycleerd te worden moeten ze het selectief inzamelingscircuit volgen dat BEBAT heeft opgezet. Geen enkele batterij mag via het restafval worden verwijderd, noch in de natuur worden weggeworpen. Zowel de primaire als de secondaire batterijen zijn vervuilend. 14. Hoe worden batterijen gerecycleerd? Ze worden ingezameld en gesorteerd door BEBAT en vervolgens aan de aangepaste recycleerbedrijven bezorgd. Knoopbatterijen: het kwik wordt verwijderd en de metaalfractie gerecycleerd (Indaver te Antwerpen). Oplaadbare NiCd- en NiMH-batterijen: het nikkel, het cadmium en de metaalfractie worden gerecycleerd (SNAM - Frankrijk). Loodaccu�s: recyclage van het lood (Campine te Beerse). Andere batterijen (saline en alkaline): warmtevalorisatie van de "lichte fractie" en recyclage van het zink, het mangaan en de metaalfractie (RevatechLuik en Erachem in Tertre). 15. Worden alle batterijen ingezameld? Nee, niet alle batterijen worden ingezameld. De inzameling is vrijwillig en het succes ervan hangt af van de goede wil van de consumenten. Selectief inzamelingspercentagein 1999: 65,7% Percentage selectieve inzameling in 2000: 70,0 % Batterijen mogen nochtans niet bij het restafval of in de natuur weggeworpen worden, ze zijn immers zeer vervuilend. 16. Worden batterijen voor 100% gerecycleerd? Nee, niet alle onderdelen van een batterij zijn recycleerbaar. Recyclagepercentage: 55% in 1999 tgo. 35% in 1998 (nieuw proc�d� voor saline- en alkalinebatterijen). Dit percentage is gebaseerd op het totale brutogewicht van de ingezamelde batterijen: 15 � 18% van het gewicht van de batterijen is water. Verbranding (warmtevalorisatie): 10%. 17. Wat is BEBAT? BEBAT is een vzw die zich tot doel stelt om de inzameling, het beheer en de revalorisatie van de gebruikte batterijen te organiseren. Het systeem staat open voor elke distributeur van batterijen die op de Belgische markt actief is. BEBAT ontwikkelt inzamelingsnetwerken voor de gebruikte batterijen via diverse kanalen: bijv. de kleinhandel, ziekenhuizen, de industrie, scholen, containerparken enz. 18. Hoe werkt het systeem van BEBAT? Sinds 1 januari 1999 ontvangt BEBAT voor elke batterij 5 BEF (excl. BTW, 0,12 &�;) - tot 1999 was dat 4 BEF (0,10 &�;) - als bijdrage voor het inzamelen en het recycleren. BEBAT sluit een contract af met de fabrikanten, groothandelaars en kleinhandelaars die batterijen willen verkopen. De fabrikanten en groothandelaars die aan het systeem meewerken moeten aangifte doen van het aantal batterijen dat ze verkocht hebben en de kleinhandelaars moeten melden hoeveel batterijen ze van hun grossier hebben gekocht. De bijdrage van de deelnemers wordt berekend op basis van die verklaringen. BEBAT behoudt zich het recht voor een bedrijfsrevisor in te schakelen om controles uit te voeren. Wie meewerkt aan het systeem moet op de batterijen of op de verpakking het BEBAT-logo aanbrengen, dat het pictogram voor vrijstelling van ecotaksen omvat. In de praktijk worden er stickers verkocht aan de fabrikanten, grossiers of kleinhandelaars, ofwel maken ze die zelf. Achteraf betaalt BEBAT een deel van de bijdragen aan de deelnemers terug als dekking voor bepaalde markerings- en beheerskosten. De rest (minstens 4 BEF / 0,10 &�; per batterij) gebruikt BEBAT voor het financieren van de ophalingen en de recyclage van de batterijen, evenals voor het betalen van administratiekosten en van communicatiecampagnes. De 5 BEF (0,12 &�;) wordt vaak doorverrekend in de verkoopprijs van de batterijen. Dit wil zeggen dat het de consument is die betaalt voor de kosten van het inzamelen en recycleren. BEBAT hanteert verschillende soorten etiketten voor verschillende soorten batterijen: blauwe etiketten op apparaten met ingebouwde batterijen. rode etiketten op oplaadbare batterijen of accu�s. groene etiketten op klassieke batterijen. Ter herinnering: de etiketten worden aangebracht worden op de batterijen die zijn vrijgesteld van ecotaksen of op hun verpakking. Ze geven het logo van vrijstelling van ecotaks weer, vergezeld van het registratienummer en de volgende melding: "Batterij vrijgesteld van ecotaksen. In te leveren bij een erkend inzamelpunt." 19. Vallen de batterijen onder de ecotaksen? Ja, de batterijen komen voor op de lijst van productcategorie�n die vallen onder de wet op de ecotaksen. Maar de meeste batterijen zijn vrijgesteld van ecotaksen omdat BEBAT hun inzameling en recyclage organiseert. De enkele kwikhoudende batterijen die nog voor specifieke toepassingen verkocht worden, zijn niet vrijgesteld. In dat geval dragen ze een groen etiket met het ecotakslogo en de vermelding "Batterij met ecotaks. In te leveren bij een erkend inzamelpunt". De ecotaks -bedraagt 20 BEF (0,50 &�;). 20. Hoeveel batterijen worden er jaarlijks verbruikt in ons land? De gemiddelde consument in ons land gebruikt ongeveer 10 batterijen per jaar. In 2000 werden er 100 miljoen batterijen op de markt gebracht. Dit komt overeen met een totaal gewicht van 3.750 ton, waarvan � 1.000 ton oplaadbare batterijen zijn. Van die 100 miljoen stuks zijn er 70 miljoen die afzonderlijk verkocht worden en bestemd zijn voor de consument. Dat cijfer van 70 miljoen blijft al jarenlang stabiel: men noemt het de vervangmarkt. Wat wel verandert � volgens Yven Van Doren, directeur van BEBAT - is het aandeel van de ingebouwde batterijen (zoals in GSM�s, draadlozetoestellen enz.) Als we opnieuw van die 70 miljoen batterijen vertrekken, kunnen we stellen dat daarvan 95% primaire en maar 5% secundaire (herlaadbare) batterijen zijn. Van de 30 miljoen batterijen die in apparaten ge�ntegreerd zitten, zijn er 5,5 miljoen secundaire batterijen. Dat maakt een totaal van 92 miljoen primaire (klassieke) batterijen en 8 miljoen secundaire batterijen. Van de NiCd-batterijen werden 4.400.000 stuks verkocht in 2000: 1.500.000 afzonderlijk en 2.900.000 samen met een apparaat; van de NiMH-batterijen zijn in 2000 ongeveer 2.900.000 stuks verkocht: 1.000.000 stuks afzonderlijk en 1.900.000 stuks in apparaten; van de knoopbatterijen zijn er 12.000.000 stuks (� 40%) afzonderlijk verkocht: 7.000.000 zilveroxidebatterijen en 4.000.000 lithiumbatterijen; de overige 60% (of 18.000.000 stuks) werden in apparaten verkocht; van de oplaadbare lithiumionbatterijen werden 650.000 stuks verkocht; van de polymere lithiumbatterijen gingen 8.000 stuks over de toonbank. 21. Wie zijn de marktleiders in ons land? De marktleider in ons land is Duracell, onmiddellijk gevolgd door Energizer (van Ralston Energy Systems). Daarna volgen - sterk onderling concurrerend - Varta, Philips en Panasonic. (Bronnen: Trends, 24 juni 1999, en Distributie Vandaag, januari-februari 2001) 22. Welke batterijen worden het meest verkocht? 62% van de verkochte batterijen zijn AA-batterijen, gevolgd door de AAA-batterijen (met 16% van de verkoop). 23. Wat is de verkoopprijs van batterijen? De prijs van de AA-batterijen (veelgebruikte klassieke batterijen) verschilt sterk naar gelang van het merk en het type. Type batterij Prijs in � per stuk PRIMAIRE � AA zink-koolstof 0,45 tot 0,62 AA alkaline wegwerp 0,84 tot 1,61 SECONDAIRE � AA NiCd 1,78 tot 1,86 AA NiMH 2,48 tot 4,44 AA alkaline oplaadbaar 2,65 24. Wat is de verkoopprijs van laadstations? De prijzen gaan van 549 tot 1.699 BEF (13,61 tot 42,12 �), maar de kenmerken van de toestellen verschillen ook. Het duurste oplaadstation biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om alle soorten oplaadbare batterijen op te laden. 25. Wat is de re�le kostprijs voor ��n jaar batterijgebruik? (gebaseerd op de consumentenbladen "Test-Aankoop Magazine" en "Witch") Hypothese: een wandelradio met twee AA-batterijen, die 120 mA verbruikt, staat 2 uren per dag aan. Volgens "Witch" kunnen de oplaadbare alkaline-batterijen 25 maal opgeladen worden en gaan ze even lang mee als de NiCd-batterijen (ze worden om de drie dagen opgeladen). Het laadstation voor alkaline-batterijen is duur, kostprijs 1.699 BEF (42,12 �), maar heeft als voordeel dat het voor alle andere soorten oplaadbare batterijen en voor veel formaten kan worden gebruikt. Type batterij Jaarkostprijs (met laadstation afgeschreven op 10 jaar) (zonder laadstation) Levensduur Alkaline wegwerp 115,02 tot 186,91 � 115,02 tot 186,91 � 6 dagen en 6 uren (ofwel 12,5 uren doorlopend) NiCd 2,23 � 0,93 � 4 jaar (ofwel 2.920 uren doorlopend) NiMH 2,63 � 1,31 � 6 jaar en 9 maanden (ofwel 4.380 uren doorlopend) Alkaline oplaadbaar 29,67 � 25,46 � 2,5 maanden (ofwel 150 uren doorlopend) 26. Zijn de batterijen met een etiket "0% Hg en Cd" milieuvriendelijker? �0%� wil niet zeggen �milieuvriendelijk� want de batterijen met dat etiket �0%� (geen kwik en cadmium toegevoegd) bevatten nog altijd zware metalen in de vorm van sporen. Deze batterijen zijn op de markt gebracht op initiatief van de sector zelf, toen die meer dwingende maatregelen probeerde te vermijden door zelf het gehalte aan zware metalen in de batterijen terug te schroeven. Sinds 1993 bevatten de meeste batterijen nog enkel kwik in zeer kleine hoeveelheden, zonder dat er door middel van '0%' wordt melding gemaakt van het feit dat er geen kwik of cadmium werden toegevoegd. 27. Wat is het geheugeneffect? Als een oplaadbare NiCd batterij niet helemaal "leeg" is als ze wordt hergeladen, wordt ze niet op haar volle capaciteit opgeladen en neemt de maximale capaciteit af. De batterij onthoudt als het ware hoeveel ze wordt opgeladen en dat wordt de nieuwe maximumcapaciteit. Daarom noemt men dit het geheugeneffect. Tips voor een verantwoord gebruik van batterijen Geen batterijen gebruiken blijft vanzelfsprekend de beste oplossing. Anders gezegd: koop zo weinig mogelijk toestellen die werken op batterijen (bepaalde van die apparaten zijn trouwens toch totaal overbodig). De milieuvriendelijkste apparaten maken gebruik van andere energiebronnen: zonne-energie (uurwerken, rekenmachines,...) of mechanische energie (klokken, wekkers,...; Oxfam-Wereldwinkels verkoopt zelfs een opwindbare radio). Als je die alternatieven niet vindt, zijn de apparaten die werken met stroom van het elektriciteitsnet nog altijd milieuvriendelijker dan die met batterijen. En vergeet niet dat de stroom van het net, naar gelang van de batterij waarmee men vergelijkt, tot 100 � 1.000 maal goedkoper uitvalt. Als je ondanks alles toch batterijen moet gebruiken, kies dan voor oplaadbare. Ze zijn ecologischer dan wegwerpbatterijen, omdat je dezelfde batterijen langere tijd kunt blijven gebruiken en er dus veel minder moet van kopen (en dus ook minder moet wegwerpen). De nikkel-metaalhydridebatterijen (NiMH) zijn duurder dan de nikkel-cadmiumbatterijen, maar ze bevatten tegelijk ook veel minder giftige stoffen. Ze leveren meer vermogen en gaan langer mee, ze ontladen minder snel dan de NiCd-batterijen en ze lijden niet onder het zgn. geheugeneffect. Het enige nadeel is dat ze geen temperaturen boven 45�C verdragen. Voor de toepassingen waarvoor de NiMH-batterijen niet geschikt, met name in apparaten die niet veel energie verbruiken of die slechts sporadisch werken, zoals zaklampen, klokken, rookdetectors, afstandsbedieningen, enz.), kun je oplaadbare alkalinebatterijen proberen, ook al kunnen die maar een twintigtal keren worden opgeladen en moet dat opladen zeer regelmatig gebeuren. De beste oplaadbare NiMH-batterijen volgens Test-Aankoop: ++: BASF 1500, GP 150AAH +: GP 13AAH, Friwo en Memorex 1300mAh De enige oplaadbare alkalinebatterij op de Belgische markt is Rayovac. Op het einde van hun levensduur moeten alle batterijen - oplaadbare en andere - worden verwijderd via de selectieve ophaling die wordt georganiseerd door BEBAT. Op die manier kunnen bepaalde van de componenten worden gerecycleerd en komen de batterijen niet in de natuur terecht. De "Beste koop" in laadstations volgens Test-Aankoop: Varta Trio Charger (NiCd/NiMH) voor de AAA, AA en Blok 9V van 11,13 tot 14,85 � BASF Speed Multi Charger (NiCd/NiMH) voor de AAA, AA, C, D, Blok 9V aan 23,55 � BASF Speed Charger NiMH (NiCd/NiMH) voor de AAA en AA van 22,29 tot 23,55 � Het enige laadstation voor alkalinebatterijen, maar ook voor NiMH en NiCd: Rayovac aan 1.699 BEF (42,12 �).