Het BODC onderzocht de hoeveelheid verpakking die voortgebracht wordt door het consumeren van 10-uurtjes op school. Uit de studie blijkt dat deze snacks en drankjes relatief veel verpakkinsafval veroorzaken en dat kleinere porties voor eenzelfde hoeveelheid zelfs tot 7 maal meer afval produceren dan een grote verpakking. In meer dan 90% van de bestudeerde gevallen is er een rechtstreeks verband tussen de hoeveelheid verpakkingsafval en de prijs: hoe meer afval een product voortbrengt, hoe duurder het is! Door gebruik te maken van brooddozen, kruiken en andere alternatieven kunnen we dus heel wat afval voorkomen. En meestal zal de vlugge hap voor tijdens de pauze op die manier ook veel gezonder zijn.
Resultaten van de studie: Verpakkingsafval van snacks en drankjesTerug naar school: een ideaal moment om goede voornemens te maken, zoals een brooddoos en evenwichtige tussendoortjes beginnen gebruiken. Speelkwartiertje, speelplaats, tussendoortje,... terminologie recht uit het lexicon van de schoollopende jeugd. Iets eten tijdens het speelkwartiertje is meer dan een ontspanningsmoment, het is ook een middel om de batterijen weer op te laden en energie op te slaan voor de rest van de dag. Die lichte hap is zelfs extra belangrijk nu alsmaar meer jongeren het ontbijt overslaan en met een lege maag op school aankomen. Het is van belang dat die hap evenwichtig is samengesteld en alle noodzakelijke voedingselementen bevat. Jammer genoeg worden fruit en boterhammen steeds meer vervangen door chips, snoeprepen en zoete drankjes. Dit heeft als gevolg dat te veel snelle suikers, te veel vetstoffen en te veel additieven worden opgenomen. En dat te veel verpakkingsafval wordt geproduceerd...
De snacks worden immers verkocht in individuele porties, elk afzonderlijk verpakt, die nog eens samen in een groepsverpakking zitten. De producenten komen altijd maar weer met nieuwe producten en met verpakkingen die nog aantrekkelijker en nog verleidelijker zijn, maar die ook steeds meer milieuvervuilend zijn: mini chokoladerepen, "Mikado's", kleine porties verse kaas, "lunchables" (verpakking met alle ingredi�nten om zelf een mini-sandwich te maken!),... De hapjes die de kinderen meebrengen naar school zorgen voor meer verpakkingsafval in de scholen (waar het afval maar zelden selectief gescheiden wordt), maar ook thuis (o.m. de groepsverpakkingen). Naast het verpakkingsafval worden bovendien nog een berg etensresten (organisch afval) in de vuilnisbak gekieperd. Het Brussels Observatorium voor Duurzame Consumptie (BODC) heeft een schatting gemaakt hoeveel afval verschillende soorten koekjes en snacks voortbrengen. Brussel telt 154.086 schoolgaande jongeren (75.847 leerlingen in het basisonderwijs en 78.239 leerlingen in het secundair onderwijs). Als elke leerling ��n drankje en ��n snack per dag consumeert, komen we voor ��n jaar (162 schooldagen) op een totaal van 24.961.932 drankjes en 24.961.932 snacks. Als we bijvoorbeeld veronderstellen dat de leerlingen in het basisonderwijs drankjes in tetrabrik en de leerlingen in het secundair onderwijs drankjes in blik gebruiken, komt de hoeveelheid geproduceerd afval per jaar op: - 12.287.214 x 10 g gemengde materialen = 123 ton gemengd afval (karton/plastic/aluminium);
- 12.674.718 x 30 g metaal = 380 ton metaal (aluminium en ijzer).
Indien we als snack bijvoorbeeld een Leo van 33,3 g nemen in een verpakking die bestaat uit een blaadje aluminium van 1 g en een blaadje papier van 1,2 g, per 10 stuks verpakt in een plasticfolie van 2,3 g en als elke leerling ��n Leo per schooldag zou eten, dan komt de hoeveelheid verpakkingsafval die daardoor wordt geproduceerd op: - 25 ton aluminium;
- 30 ton papier;
- 5 ton plasticfolie;
- d.i. een totaal van 60 ton afval.
Voor andere soorten snacks kan de hoeveelheid afval soms nog hoger oplopen. Hetzelfde scenario voor een aantal andere snack levert bijvoorbeeld de volgende cijfers op: � | Snack | Aard verpakking | Verpakking per portie | Jaarlijkse hoevelheid afval | Mikado van LU 2 porties van 30g | Plastic schaal Alumiumfolie karton | 15,0 g 0,6 g 7,3 g | 374 ton 15 ton 182 ton Totaal 571 ton | Lunchables van KRAFT 2 porties van 100 g | Plastic schaal Kartonnen etiket Karton | 10,4 g 2,4 g 10 g | 260 ton 60 ton 250 ton Totaal 570 ton | The Simpsons van LU 6 porties van 30 g | Plastic zakje Karton | 1,2 g 7,7 g | 30 ton 192 ton Totaal 222 ton | Petit Jacky 4 drinkyoghurts van 200 g | Plastic fles Karton | 6,9 g 3,4 g | 422 ton 85 ton Totaal 507 ton |
� Drankverpakkingen worden over het algemeen selectief ingezameld met het oog op recyclage, maar in de scholen wordt het afval maar zelden gesorteerd: ofwel er zijn geen mogelijkheden om te sorteren, ofwel wordt het sorteren slecht georganiseerd, ofwel wordt het slecht toegepast. Het verpakkingsafval van snacks (karton, aluminiumfoie, plasticfolie en plastieken schaaltjes) wordt niet selectief ingezameld. Het BODC besluit daaruit dat: - koekjes en snacks producten zijn die relatief veel verpakkingsafval veroorzaken;
- koekjes die in individuele porties worden aangeboden, 2 tot 7 maal meer verpakkingsafval voortbrengen dan dezelfde koekjes in ��n grotere verpakking;
- andere snacks ook veel afval voortbrengen: "Mikado's" (koekjes, chocoladesaus en losse suiker in een verpakking met compartimentering) en de "lunchables" (ingredi�nten voor een mini-sandwich, afzonderlijk verpakt in een plastic doosje met compartimentering), koekjes en snacks waar een gadget aan vastzit, e.a.;
- in meer dan 90% van de bestudeerde gevallen er een rechtstreeks verband is tussen de hoeveelheid verpakkingsafval en de prijs: hoe meer afval een product voortbrengt, hoe duurder het is! Voor een zelfde merkproduct kan de prijs per eenheid verdubbelen als men van een grote verpakking overschakelt op de mini�s in individuele verpakkingen.
Tips voor afvalarme en gezonde tussendoortjesTips voor de oudersZorg ervoor dat alle gezinsleden een stevig en evenwichtig ontbijt nemen. Met een ontbijt in de maag kunnen de kinderen zich beter concentreren en hebben ze minder honger tegen de tijd dat het speelkwartiertje begint. Geef de kinderen eetwaren mee met een goede voedingswaarde, zoals groenten en fruit, maar ook boterhammen. Gebruik bij voorkeur een brooddoos en een drinkbus. Op die manier moet je geen koekjes en dranken in kleine individuele verpakkingen kopen en kan je toch een gevarieerde maaltijd in ��n doos steken. In een brooddoos kan je je kinderen geschild fruit of een stuk zelfgebakken cake meegeven, zonder dat het beschadigd wordt, je kan er enkele koekjes of een stuk chocolade bijeenstoppen, enz. Met een drinkbus kunt u ook elke dag een andere drank voorzien: water, vruchtensiroop met water, vruchtensap, melk, etc. (Om lekken te vermijden best geen bruisende limonades). Er zijn tegenwoordig veel modellen drinkbussen verkrijgbaar. Voor ongeveer 100 BEF heb je al een gemakkelijk te hanteren en absoluut lekvrije drinkbus. Bijvoorbeeld: de sportbus met de sluiting die men gewoon moet opentrekken om ervan te drinken, of de drinkbus met een dop waarin een stevig rietje vastzit dat men moet omhoogtrekken als men wil drinken. Bepaalde modellen hebben het formaat van een tetrabrik en passen perfect in de brooddoos, samen met het fruit of het koekje. Brooddozen bestaan eveneens in talloze versies (tegen 50 � 150 BEF per stuk). Voor de allerkleinsten gaat de voorkeur naar de modellen met een deksel dat aan de doos vastzit, zodat ze niet het ene of het andere deel van de doos �f het elastiek kunnen verliezen. De dozen met verstelbare compartimenten bieden de mogelijkheid om verschillende soorten voeding (bijv. fruit en een koek) samen mee te geven zonder dat ze zich door elkaar mengen. Een drinkbus en een brooddoos van plastic kunnen in de vaatwasser worden schoongemaakt, wat goede garanties biedt voor de hygi�ne. Vergeet niet de drinkbus en brooddoos met een onuitwisbare markeerstift herkenbaar te maken, zodat ze niet verloren kan gaan. En voorzie een kleine, lichte tas of zak om de brooddoos en de drinkbus in te stoppen: zo vermijd je plakkerige boekentassen. � |