Wegwerpzakken Volgens thema Verpakking        Categorie: Artikel

Een recent akkoord tussen de distributiesector en de drie regionale ministers van Leefmilieu houdt in dat de totale hoeveelheid wegwerpzakken aan de kassa's van warenhuizen tegen 2006 met 20 tot 25 % zal verminderen. Een studie van het OIVO toont aan dat de verbruikers zich bereid tonen tot een veel snellere vermindering. De eenmalig te gebruiken plastic zakken die aan de kassa's van warenhuizen worden verstrekt, veroorzaken een massa afval. In Belgi� worden er elk jaar 3 miljard van die boodschappenzakken aan de winkelkassa's uitgedeeld. Dat komt overeen met een hoeveelheid van 15.000 ton plastic die zonder te worden gerecycleerd in de vuilnisbak terechtkomt. Deze verspilling zou vermeden kunnen worden door een meer algemene verspreiding van de alternatieven die reeds door sommige distributeurs aangeboden worden en door eventueel een aanmoedigingssysteem zoals in Ierland. Daar heeft de regering op 4 maart 2002 een ecotaks ingevoerd van 15 eurocent op elke zak, waardoor hun gebruik op korte tijd met 90% verminderd is. Ierland consumeerde vroeger 1,2 miljard plastic zakken per jaar of 325 zakken per huisgezin en per jaar; vandaag de dag bedraagt die consumptie maar 32 zakken meer. De directie van een Ierse supermarktketen (Superquinn) schrijft dit succes toe aan het feit dat de regering dwingend is opgetreden, waardoor alle distributeurs tegelijkertijd ingegrepen hebben. De grootwarenhuizen hebben duurzamere alternatieven voor die wegwerpwinkeltassen voorgesteld. Er is bijvoorbeeld een tas van plastic met een platte bodem, die goed aanvaard wordt door de Ierse consumenten. In Belgi� varieert het gebruik van de ene distributeur tot de andere: slechts 10 � 15% van de klanten van Delhaize hebben een hergebruikbare zak of bak "gekocht". Bij Carrefour is hun aantal nog kleiner: nauwelijks 5%. Bij Colruyt, Aldi en Lidl gebruiken 100% van de klanten alternatieven voor de wegwerpwinkeltassen want die winkels bieden hun klanten geen tassen aan. In feite gebruiken globaal 71% van de grootwarenhuisklanten nog regelmatig de wegwerpzakken om hun boodschappen te transporteren. Een recente OIVO-enqu�te, gerealiseerd in het kader van het Waalse "R�seau �co-consommation" (jaarlijkse enqu�te over ecoconsumptie), wijst op de potenti�le gedragsveranderingen bij de consumenten op het gebied van het winkeltassengebruik. Het gebruik van de alternatieven neemt immers al toe: het gebruik van de hergebruikbare tassen is met 9% toegenomen tussen 2002 en 2003; het gebruik van een provisiemand of -zak is met 6% toegenomen in diezelfde periode; het gebruik van kartonnen dozen is met 3% gestegen. Deze keuze hangt sterk af van het beleid dat de winkel voert. De verbruiker past zich aan aan hetgeen hem gegeven wordt. Het signaal moet duidelijk zijn: wanneer iedereen betrokken partij is, zal eenieder zijn gedrag zonder problemen wijzigen. Volgens het OIVO moeten er aanmoedigingen en/of dwingende maatregelen uitgewerkt worden: stimulerende maatregelen om aan te moedigen (bijvoorbeeld financi�le voordelen) en dwingende maatregelen om iedereen op gelijke voet te plaatsen, met dezelfde verplichtingen of verbodsbepalingen. Sensibilisatie en informatie kunnen enkel effect opleveren als aanvulling bij die andere maatregelen. De consument heeft nood aan een duidelijk signaal. Wat vandaag door de distributiesector wordt voorgesteld, blijft onvoldoende om een ruime sociale beweging te cre�ren ten gunste van het duurzaam verbruik. Dossier