Verpakkingen, liefst zo weinig mogelijk Volgens thema Verpakking         Gepubliceerd : 22/02/2007 Categorie: Artikel

Wie pakt er nu uit met afval? Talloze producten worden aangeboden in verpakkingen die bestaan uit meerdere materialen, soms in meerdere lagen. Op de poster staan als illustraties: een pakje koekjes (een plastic omhulsel in aluminiumfolie in een kartonnen doos), zes blikjes limonade in een plasticfolie en een tube tandpasta in een blister. Wie deze producten wil kopen met minder verpakking, koopt: koekjes in een verpakking uit ��n materiaal, limonade in grote flessen met statiegeld die hergebruikt worden en tandpasta in een flacon of tube die ondersteboven kan rechtop staan en waar geen bijkomende verpakking omheen zit. Voorbeeld: tandpasta in een flacon van 75 ml tegenover een tube van 75 ml in een blister of een kartonnen doos produceert 70% minder afval (uitgedrukt in gewicht). De verkoop per pakket is een commerci�le techniek waarmee de verkoop van een product opgedreven wordt. De techniek wordt vaak gebruikt in promotiecampagnes en wordt dan gekoppeld aan een lagere eenheidsprijs. In principe kan de consument het pakket altijd opsplitsen en gewoon ��n exemplaar van het product kopen. Mini-porties, maxi-troep! Verpakkingen met een kleinere inhoud komen tegemoet aan de behoeften van alleenwonenden en aan de snoep- en zwerfgewoonten van de moderne consument. De kleinere porties zijn ook de belichaming van een trend die de consumenten alsmaar meer comfort wil bieden. Op de poster staan afbeeldingen van miniporties jam, melk en oploskoffie. Er bestaan ook miniporties citroensap (voor thee), suiker, beschuit, chocolade, kaas, boter, zeep, shampoo en douchegel, dierenvoer... We kunnen daar nog hygi�nische doekjes (verfrissende doekjes voor eenmalig gebruik) bijvoegen etc. Afzonderlijk verpakte mini-producten leiden in feite tot een maxi-afvalproductie en maxi-prijs. Grotere verpakkingen betekenen relatief minder verpakkingsafval en minder kosten (op voorwaarde dat men die hoeveelheid ook effectief nodig heeft). Niks blits, die blister! Blisters, samengestelde verpakkingen die bestaan uit een plastic cocon op een kartonnen ondergrond, zijn gegroeid met het zelfbedieningssysteem in grootwarenhuizen. Ze hebben een tweeledige functie: kleine voorwerpen op een aantrekkelijke manier zichtbaar maken in de rekken en diefstal voorkomen. Ze zijn een vorm van oververpakking in die zin dat ze een extra verpakking aan het product toevoegen. Er zijn talloze voorbeelden te vinden in de winkelrekken. Het karton kan bij de selectieve ophaling van papier en karton, maar het plastic gedeelte wordt niet afzonderlijk ingezameld en vliegt bij het "restafval". Nochtans zijn praktisch al de producten ook te koop in een niet-oververpakte vorm. Sommige fabrikanten hebben ondertussen ook andere verpakkingen ontwikkeld voor zelfbedieningswinkels: er zijn bijvoorbeeld de volledig kartonnen verpakkingen voor batterijen (die de "blister" vervangen) en voor potloden (die met een "haakje" aan een spil worden opgehangen), en de rekken voor de niet-verpakte producten (zoals kantoorbenodigdheden). Er bestaan ook andere beveiligingssystemen tegen diefstal die aan de kassa verwijderd worden en opnieuw gebruikt kunnen worden. De beste manier om blisters te vermijden bestaat erin de betrokken producten (zoals klein naaigerief, kantoorbenodigdheden, cosmetica, elektronicamateriaal enzovoort) in kleinere speciaalzaken te kopen. Veel afval, weinig eten De refters van vroeger bestaan niet meer. In plaats van de collectieve koffiepauzes hebben we nu de "tien-uur-hapjes" die iedereen zelf meebrengt naar school of het werk. e dragen bij tot bergen kleine fruitsapdoosjes, limonadeblikjes, aluminiumfolie en plasticfilmen. De nieuwste rage zijn lunchpakketjes in de vorm van kleine porties kaas, ham en beschuit, die niet alleen veel verpakkingsafval voortbrengen, maar ook veel vetten en additieven bevatten. De schoolmaaltijden bieden de ouders nochtans de gelegenheid om hun kinderen voor bewustere consumptiekeuzes te sensibiliseren: een ideale gelegenheid om het consumptiegedrag te veranderen, afvalpreventie te stimuleren en de gezondheid van het kind te bevorderen. Een brooddoos en een drinkbus (of herbruikbare plastic fles) zijn hygi�nische recipi�nten die gemakkelijk in een schooltas passen en veel minder afval veroorzaken. Weg zakkenvullers! De verkoop in zelfbediening, het ter beschikking stellen van een winkelkarretje en de aanbieding van een gratis winkeltas moedigen de klanten aan om alsmaar meer te kopen. De gratis winkeltassen maken het leven van de consument gemakkelijker en worden achteraf vaak nogmaals gebruikt (bijv. als vuilniszak), maar ze blijven een berg afval veroorzaken die niet selectief wordt weggewerkt. Elk jaar worden alleen al in het Brussels Gewest meer dan 100.000 miljoen van deze winkeltassen verdeeld. Dit afval kan gemakkelijk door de consument vermeden worden als men de wegwerptassen vervangt door een duurzamer alternatief: een caddy, een plastic bak, herbruikbare winkeltassen... De sierverpakkingen Deze vorm van oververpakking komt niet op de poster voor, maar verdient toch ook om onder de aandacht van de consument gebracht te worden. Vooral in de sectoren van cosmetica en snoep is de omvang van het fenomeen 'sierverpakkingen' aanzienlijk. Badschuim in een plastic flacon die de vorm heeft van een standbeeld, chocoladeschijfjes die samen verkocht worden met prentbriefkaarten of decoratieve slingers, desserts in een pot van keramiek, kazen op een rieten schaal, snoep in een speelgoedgadget enzovoort: het oogt allemaal wel fraai en verkoopt misschien beter, maar als de kast eenmaal vol is met zulke gadgets, verdwijnen ze al snel in de vuilnisbak. En, vaak weegt en kost dit soort verpakkingen en attributen meer dan de inhoud.